“Als je als gemeente investeert in klimaatadaptatie, verdien je de kosten terug in gezondheid van je burgers en een goed sociaaleconomisch klimaat,’ vertelt Matthijs Opheikens van gemeente Amsterdam in een interview. We blikken terug op samenwerking binnen klimaatadaptatie, met de vraag: wat kun je als gemeente doen om middelbare scholieren voor te bereiden op een veranderend klimaat?
SME ontwikkelde voor deze opdrachtgevers waterschap AGV en gemeente Amsterdam samen met ANMEC docentmateriaal dat antwoord geeft op deze vraag. In dit interview met Matthijs Opheikens van de gemeente Amsterdam, kijken we terug op de samenwerking.
1. Wat is je rol?
Vanuit de gemeente Amsterdam ben ik opdrachtgever programma klimaatadaptatie. Met ons team zorgen we ervoor dat alle afdelingen van onze gemeente klimaatadaptief gaan werken. We helpen afdelingen met vragen als: hoe ga je om met stoepen bij extreme neerslag, langdurige droogte of extreme hitte? Wat doe je als bruggen niet meer open gaan, plantjes doodgaan, jonge bomen het niet overleven?
2. Wat merken Amsterdamse burgers daarvan?
Ook bij extreme weersomstandigheden willen we zorgen dat de burger kan functioneren, planten blijven leven en de openbare ruimte toegankelijk en aantrekkelijk blijft. Een voorbeeld: we zorgen ervoor dat we water vasthouden bij hevige regenval (in regentonnen, in wadi’s) zodat het riool niet overbelast raakt. Dit water gebruiken we vervolgens om hete en droge periodes te overbruggen.
3. Waarom vindt gemeente Amsterdam klimaatadaptatie zo belangrijk?
Eigenlijk gaan veel klimaatadaptatievraagstukken over leefbaarheid en de kwaliteit van de eigen omgeving. En daarmee over hoe aantrekkelijk jouw gemeente is, sociaaleconomisch gezien. Willen mensen er graag wonen, werken en vrije tijd doorbrengen? Groene buurten zijn aantoonbaar koeler dan wijken van steen. We willen wijkcentra waar bewoners graag komen. Als versteende straten overstromen, planten doodgaan, kost dat niet alleen geld, maar bepaalt dit ook hoe mensen zich voelen, hoe zij hun buurt ervaren, of zij ergens met plezier wonen.
4. Hoe vind je de samenwerking tussen gemeente Amsterdam, waterschap AGV en SME en ANMEC?
Ik ben zelf heel positief over de samenwerking met waterschap AGV, ANMEC en SME. Door te investeren in lesmateriaal dat ANMEC en SME ontwikkelden, kost het niet alleen wat, maar verdien je dit terug in gezondheid, welzijn en kennisontwikkeling van onze jeugdige inwoners. De samenwerking is een voorbeeld van hoe we handvatten aanreiken aan burgers, dit keer aan docenten – en daarmee leerlingen in Amsterdam.
5. Wat voor tips heb je voor andere gemeentes om hier verder mee te komen?
Klimaatadaptatie is een heel mooi, positief onderwerp dat gaat over de leefbaarheid en kansen van de stad, sociale gelijkheid en gezondheid. Iedereen heeft daar baat bij. Juist de sociaal kwetsbare groepen die veel van openbare voorzieningen gebruik maken. Tegelijkertijd wordt klimaatadaptatie ook wel echt steeds urgenter: als we te weinig doen kunnen we ook te laat zijn, vooral op gebied van waterveiligheid (rivieren, zeespiegel). Dus serieuze actie is nodig!
- Vlieg het onderwerp aan vanuit de positieve kant;
- Benadruk wat het oplevert voor de bewoners;
- Het gaat er hier niet over wat de oorzaken zijn, maar de gevolgen zijn er: hoe gaan we daar mee om.
6. Wat wil je nog kwijt?
Benadruk het positieve aspect van klimaatadaptatie. Klimaatverandering roept zorgen op, maar het mooie is dat klimaatadaptatie een actiegerichte aanpak biedt. Deze positieve benadering is er een die heel erg past bij jongeren. Vraag hen:
- Wat kun je concreet doen om ook bij droogte of overstromingen fijn buiten te zijn?
- Hoe kun je recreëren in de zomer met voldoende verkoeling?
- Wat kun je doen in je eigen tuin?
De stad wordt er mooier van. En zeg: “kijk, zo kun je zelf iets doen. Jouw handelen telt!”
Ook aan de slag met klimaatadaptatie in het onderwijs?
Download de klimaatinspiratiekaarten
Wil je in gesprek over de aanpak van klimaatadaptatie in jouw gemeente?
Mail of bel met Ruth Pasternak via